Liên Xô nhận được hàng loạt thông tin từ điệp viên George Koval. Từ đó, Liên Xô không chỉ tăng tốc phát triển hạt nhân mà còn phá vỡ thế độc quyền bom nguyên tử của Mỹ.



Trong Thế chiến II, mọi thông tin về dự án phát triển bom hạt nhân đều được quân đội Mỹ giữ bí mật bằng mọi giá. Họ thiết lập "vùng chết" ở thị trấn Oak Ridge, khi đó công nhận chỉ được phép tiến đến những bộ phận nhất định của trung tâm làm giàu uranium và plutonium bí mật. Nếu như những người ở khác phòng ban sẽ không được phép trò chuyện cùng nhau.

 George Koval, người được các chỉ huy quân đội Mỹ tin tưởng lại chính là một điệp viên Liên Xô. Ông đã đánh tan những hạn chế này để lấy cắp các bí mật về công nghệ nguyên tử. Sau đó, những thông tin này sẽ được chuyển về cho giới khoa học ở Moskva. Liên Xô sẽ có lợi thế hơn về mặt thời gian trong quá trình phát triển bom hạt nhân. Từ đó, từng bước độc chiếm vị trí số 1 trong lĩnh vực vũ khí nguyên tử của Mỹ.

George Koval sinh ngày 25/12/1913 lớn lên trong gia đình Do Thái nhập cư ở bang Iowa, Mỹ. Trước khi được gọi đi nghĩa vụ quân sự năm 1943, ông từng làm việc cho Công ty Điện lực Raven. Quân đội Mỹ sau này lại cử ông đi học về tia X tại Đại học New York. Ông được chuyển đến làm việc trong cơ sở hạt nhân bí mật tại thị trấn Oak Ridge sau khi trở thành một trong những sinh viên xuất sắc nhất khóa.

Ở vị trí của một chuyên gia theo dõi mức độ phóng xạ, Koval có quyền đi khắp cơ sở bí mật. Ông sẽ đảm nhận nhiệm vụ kiểm tra liều lượng bức xạ của các công nhân. Vì thế, ông có điều kiện nói chuyện với nhiều người. Đặc quyền này tới các quan chức cấp cao tại dự án cũng khó mà có được. Nhưng ông chưa từng khiến cấp trên nghi ngờ.



Trong giai đoạn cuối Thế chiến II, ông được điều đến làm việc tại một phòng thí nghiệm ở Dayton, bang Ohio. Ông được sự tín nhiệm của chỉ huy trưởng và sau đó được tiến cử đến Nhật Bản để điều tra kết quả các vụ thả bom hạt nhân ở Hiroshima và Nagasaki.

Nhưng ông đã đưa ra một quyết định bất ngờ khi xin xuất ngũ vào năm 1948 và cũng không có mặt ở Nhật Bản làm nhiệm vụ. Ông tìm lí do để rời khỏi Mỹ sau đó tuyên bố mình sẽ tham gia xây dựng các nhà máy điện ở châu Âu.

Năm 1949, quả bom nguyên tử đầu tiên được Liên Xô thử nghiệm. Tiến bô vượt bậc này của Liên Xô không thể không khiến Mỹ nghi ngờ và bắt đầu điều tra liệu gián điệp có tồn tại trong dự án quan trọng này không. Lúc này, Koval không tránh khỏi nghi ngờ. Ông trở thành tâm điểm của cuộc điều tra. Nếu ai quen biết ông đều bị lôi ra thẩm vấn.

Koval bị phát hiện đặc vụ của Cơ quan Tình báo Quân đội Liên Xô (GRU) vào năm 1950. Các điều tra viên còn tìm thấy tạp chí Liên Xô có ảnh của gia đình Koval và nhận ra ông trong đó. Khi đó, ông đã quay về Liên Xô trong sự bất ngờ của rất nhiều người.

Stewart Bloom, người từng học với Koval, nhớ lại: "Anh ấy không có giọng Nga, nói thông thạo tiếng Anh - Anh và Anh - Mỹ. Hồ sơ của anh ấy rất hoàn hảo".

Nhà nghiên cứu Robert Norris giải thích lí do quyết định giữ bí mật về điệp viên này: "Chính phủ Mỹ cảm thấy xấu hổ nếu tiết lộ điều này, bởi tuyển mộ Koval vào làm việc trong trung tâm ở Oak Ridge là chìa khóa để anh ta trở thành điệp viên".


Tin liên quan

Gián điệp gây thiệt hại nặng nề nhất cho FBI vừa chết trong tù 


Bloom kể lại:  "Tôi từng thấy anh ấy nhìn xa xăm và nghĩ về điều gì đó. Bây giờ tôi đã biết đó là gì". Nhiệm vụ tại Oak Ridge được giao cho Koval được coi như một sự lựa chọn hoàn hảo. Ông có tư duy khoa học nhờ đó biết cách thức hoạt động của tất cả công nghệ mới.

Các thiết bị nguyên tử của Mỹ và cấu trúc Koval đều có thể nhận diện được. Điệp viên đầu tiên của Liên Xô plutonium dạng kim loại trong tay. Đồng thời, cũng nhận thấy Mỹ sử dụng polonium trong bom hạt nhân và cách điều chế nó. 

Khi hông tin tuyệt mật về công nghệ chế tạo thiết bị chỉ thị neutron polonium để kích hoạt bom cho Liên Xô được Koval gửi mà không biết ai đã phát hiện ra. Điều này đã một bước giúp Liên Xô đẩy nhanh quá trình phát triển bom hạt nhân.

Mỹ đã quá sơ xuất khi không phát hiện ra sự thật quan trọng là người đàn ông này từng sống ở Liên Xô trong 8 năm trong lúc tuyển mộ Koval vào làm việc ở Oak Ridge. Koval đi từ Vladivostok đến San Francisco trên tàu chở dầu Liên Xô năm 1940 và sử dụng hồ sơ giả. Dựa vào sự giúp đỡ của thuyền trưởng tàu chở dầu mà ông đã vượt qua trạm kiểm soát một cách an toàn. Công việc được thiết lập khi Koval đến New York, gặp các điệp viên Liên Xô. Để giữ được sự an toàn, ông vẫn giữ quốc tịch Mỹ để hợp pháp hóa bản thân. Khi làm việc ở Công ty Điện lực Raven, ông lấy tên thật của mình để làm việc tại tổ chức bình phong trước khi gia nhập quân đội Mỹ năm 1943. 

Năm 2006, Tổng thống Nga Vladimir Putin tới thăm bảo tàng và  bức ảnh của Koval đã thu hút sự chú ý của ông. Thành tích của điệp viên này đạt được, Putin đã quyết định truy tặng ông danh hiệu Anh hùng nước Nga năm 2007.

Chủ đề liên quan